De bibliotheek beschikt over een rijke verzameling cultuurhistorische fondsen en levert regelmatig inspanningen om de topstukken uit deze collectie te digitaliseren. Op die manier kan een breed publiek kennis maken met het rijke papieren erfgoed dat door de stad wordt beheerd. Vanaf vandaag kun je in het kader van dit project een nieuw handschrift (GV Cod. 26) online raadplegen. Dit bijzonder rijk verlucht handschrift maakt deel uit van het Fonds Jacques Goethals-Vercruysse, dat een 600-tal manuscripten en zo'n 12 000 oude drukken bevat. Het kan na afspraak vrij worden geraadpleegd in de bibliotheek.
Het betreft een zogenaamd gebedenboek (brevarium of brevier). Gebedenboeken vormen een bijzondere variant op het genre van de getijdenboeken. Deze handschriften waren vanaf de middeleeuwen bijzonder populair en werden gebruikt om te bidden op acht dagelijkse vaste momenten of getijden. Ook gebedenboeken waren bedoeld als een gelijkaardige leidraad bij het bidden. Ze bevatten echter meer tekst en meer illustraties dan een doorsnee getijdenboek en geven geen specifieke tijdsindicatie aan voor het volbrengen van de gebeden.
Dit exemplaar dateert uit de 16de eeuw en bevat in eerste instantie een aantal gebeden die betrekking hebben op verschillende gebeurtenissen uit het Oude en Nieuwe Testament. De gebeden volgen elkaar in min of meer chronologische volgorde op. Zo vangt het werk aan met het Scheppingsverhaal en behandelt het vervolgens enkele belangrijke passages uit het leven, het sterven en de verrijzenis van Jezus Christus. Elk gebed wordt ingeleid door de standaardaanhef “Ic benedie en(de) dancke di eerweerdighe heer Jhesus Christus die (...)” (Vrij vertaald: "Ik begunstig en dank de eerbiedwaardige heer Jezus Christus die (...)"). Daarnaast bevat het boekje ook een aantal gebeden waarin specifieke heiligen worden aanroepen. Het gaat hoofdzakelijk om de vier grote Westerse Kerkvaders en enkele bekende vroegchristelijke martelaren.
Een gebedenboek was bestemd voor de persoonlijke devotie van leken. Hierdoor kunnen we het voorkomen van deze handschriften kaderen binnen het fenomeen van de Moderne Devotie. Deze geloofsstroming ontwikkelde zich onder impuls van Geert Grotius vanaf de 14de eeuw en streefde naar een meer verinnerlijkte spirituele beleving. Ook het gebruik van de Middelnederlandse volkstaal wijst in dit geval op een meer persoonlijke benadering van het geloof.
Elk gebed is telkens voorzien van een kleurrijke miniatuur die de passage in kwestie verbeeldt. In totaal telt dit handschrift er maar liefst 62. Deze miniaturen werden vervaardigd door middel van de xylografie of houtsnijkunst. Dit is een grafische techniek waarbij een houtsnede ontstaat. Hiertoe wordt met speciale gutsen in een zachte houtsoort een tekening uitgegutst. De drukplaat wordt hierna met een inktroller van zwarte of gekleurde drukinkt voorzien. Vervolgens wordt hierover een vel papier krachtig aangedrukt. De afbeelding ontstaat hierdoor in spiegelbeeld. Tenslotte wordt de afbeelding ingekleurd en opgesmukt met margeversieringen in de Gent-Brugse stijl. Typerend hierbij is het randdecor met acanthusbladeren en allerlei soorten bloemen en vruchten.De komende jaren blijft de bib bijzondere inspanningen leveren om verschillende topstukken uit haar collecties te digitaliseren en online aan te bieden. Neem dus regelmatig een kijkje in onze fototheek! Je kunt dit handschrift alvast integraal bekijken, downloaden en bestuderen op de Flickrpaginavan de Kortrijkse bibblog.
0 reacties:
Een reactie posten