Biblioquotes: Gerda Dendooven

Naar aanleiding van de Jeugdboekenweek schreef Gerda Dendooven onlangs een open brief aan onze Vlaamse politici als pleidooi voor een culturele opvoeding en het belang van de bib, boeken en lezen in het algemeen ...
Hieronder enkele van haar uitspraken:

Alles begint in de wieg. De taalgevoeligheid, het muzikale gehoor, het respect voor dieren en anderstaligen, de zin voor avontuur en dus ook de liefde voor boeken. Alle soorten boeken, want net zoals er verschillende mensen zijn - dikke, dunne, grappige, ernstige, gevatte en slome - zo zijn er ook boeken: dikke, dunne, grappige, ernstige, slepende, vlotte en ook stomme. Sommige mensen zijn dol op biografieën, andere op thrillers, en weer anderen zweren bij oorlogsliteratuur terwijl hun vrienden liefst iets romantisch doorkauwen... er zijn er zelfs die dol zijn op atlassen of naslagwerken over insecten. Ook de liefde voor boeken kent vele gezichten.

Op 13 maart start dus de Vlaamse kinderboekenweek - die meestal twee en soms drie weken loopt, maar eigenlijk een heel jaar lang zou moeten duren.

Het belang van een culturele opvoeding is economisch niet te meten, dus vegen we het snel onder de mat. Zolang we warm zitten en er brood op de plank ligt. Terwijl het net datgene is wat iemand tot mens maakt. [...] Met andere woorden: niet zozeer de politiek schrijft het geheugen van een natie maar de culturele exponenten ervan. De gebouwen, schilderijen, de muziek, films, theater- en dansstukken en de boeken...

En toch is lezen - zeker als je naar de bibliotheek gaat - een van de goedkoopste passe-temps. Je hebt er niemand voor nodig en je kunt het overal doen. Maar boeken zijn ook lastige vrienden, want in een boek moet je alles zelf doen: klank, beeld en geur verzinnen. Niet makkelijk in een cultuur waar je slechts op een knop moet drukken om alles te regelen met de minste inspanning.

Maar helaas worden kinderboeken nog steeds zogoed als doodgezwegen in top tienen of literaire concours. Want het zijn maar kinderboeken. [...] Bij deze bepleit ik nog eens om het kinderboek te verheffen tot genre, zoals reisboeken, thrillers, romans, graphic novels... in plaats van de gebruikelijke, simpele opstap naar de volwassen literatuur.

Als je pas op je twintigste aangemoedigd wordt om te lezen, is het vaak te laat, bovendien heb je dan al heel veel prachtige uren van de wereld gemist. Trouwens, wat het belang van kinderliteratuur betreft, is ons landje behoorlijk dubbelzinnig. Iedereen roept dat lezen moet, maar jeugdboeken krijgen nauwelijks airplay in de pers of op de televisie.

Culturele opvoeding is een basisrecht, onmisbaar om te overleven op een menselijker manier. Het hoeft zelfs niet eens zoveel te kosten, je moet er alleen de noodzaak van willen inzien. [...] Boeken openen de geest, geven hoop, laten je wegdromen en je hebt er weinig voor nodig.

(Gerda Dendooven)

(Uit: De Morgen Uitgelezen, 10 maart 2010)