De vierde lezing in de reeks Vrij-spraak behandelt de levenskunst in de filosofie van Friedrich Nietzsche (1844-1900). Gastspreker is Willy Coolsaet, ere-professsor aan de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap van de Gentse universiteit.De 'filosoof met de hamer' behoeft nauwelijks introductie. Men kent zijn kritiek die de westerse cultuur op haar grondvesten deed daveren, zijn eis tot een herwaardering van alle morele waarden, het heilsverhaal van de toekomstige 'Übermensch' die de eenheid van mens en natuur herstelt in een dionysisch vitalisme: alles leeft, zelfs de stenen en planeten zijn 'gestold' leven, het hele universum is 'wil tot macht' (Wille zur Macht).
Tegendraads is Coolsaets interpretatie in zoverre hij niet voetstoots aanneemt dat die beladen uitdrukking: wil tot macht, moedwillig overgewaardeerd en misbruikt is door anti-democraten en nationaal-socialisten. Weliswaar is Nietzsche geen brute machtswellusteling, maar hij laat er alvast geen twijfel over bestaan: als alles wil tot macht is, is er geen plaats voor naastenliefde ("een zwakte zonder meer") en medelijden ("alleen voor decadenten een deugd"). Het individuele kunstwerk dat een waarachtig leven is, is het voorrecht van een stoïcijnse elite zonder aanleg voor kleinmenselijkheden!
Bovenal richt Coolsaet zijn pijlen op de wil tot macht als een radicale verdraaiing van doel en middel. De menselijke wil richt zich niet meer op het goede leven, maar wordt zelf doel: willen om te willen, macht om de macht. Het gewilde object dient enkel om de wil tot macht zich maximaal te laten ontplooien. Maar net daardoor verliest de mens zijn eigenstandigheid en wordt herleid tot een schakel in een deterministische wereldorde...
De cultuurkritiek van Willy Coolsaet sluit aan bij die van Rudolf Boehm (wiens "Kritiek der grondslagen van onze tijd" hij vertaalde) en vond haar neerslag in een indrukwekkende reeks publicaties. Zijn Nietzsche-kritiek ontwikkelt hij met name in het magistrale tweeluik: Op de vlucht voor de eindigheid: de ziekte van de moderniteit (2006) en De hedendaagse filosofie tot het bittere einde doorgedacht: afscheid van Nietzsche, Heidegger, wetenschapsfilosofie (2006).
Lezing door Willy Coolsaet: De wil tot macht en de artistieke levenskunst bij Friedrich Nietzsche - 19 april 2010 van 20u15 tot 22u - 8 EUR - Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk - info en inschrijvingen via 056 26 06 00 of info@vormingplusmzw.be.
0 reacties:
Een reactie posten